Archief voor categorie: Nieuws

Gerrit Vreugdenhil over ‘Alleen Samen’

Eerherstel voor de buurt

Arie Jan van de Wetering, Alleen samen: 7 sleutels tot verbondenheid, Apeldoorn 2020

Met veel interesse heb ik het boek ‘Alleen samen’ gelezen. Door onze individualistisch ingestelde cultuur die grote nadruk legt op persoonlijke ontwikkeling en autonomie, hebben we een gebrek aan sociale structuren en vallen niet weinig mensen uit de boot. Het hoeft ons dan ook niet te verbazen dat we steeds meer horen van mensen die zich eenzaam voelen – in deze tijd van corona een extra groot probleem – van conflicten in families, huwelijksproblemen en echtscheidingen, jongeren die geen doel in hun leven hebben en geen warm thuis hebben.

Arie Jan houdt in dit boek een warm pleidooi voor omzien naar elkaar op de plek of in de buurt waar je woont. De oplossing van veel problemen ligt immers vaker dan we denken binnen handbereik. Met vele praktische voorbeelden hoe het naar elkaar omzien en betrokken zijn op elkaar vorm kan krijgen, gebruikt hij twee sprekende beelden die mij als lezer troffen.

Allereerst het beeld van een dartpijl. Zo’n pijl bestaat uit een punt, middenstuk en de veren aan het einde. De punt staat voor de jongere generatie: kinderen, tieners, jongeren en studenten. Zij zijn creatief en scherp, hebben ideeën en vormen een spiegel voor de samenleving of zij niet te vastgeroest is. Het middenstuk staat voor de middelste generatie: ouders, gezinnen, mensen die veelal werken en midden in het arbeidzame leven staan. Zij hebben meer middelen en zorgen voor stabiliteit. De veren staan symbool voor de oudste generatie. Zij hebben levenservaring en wijsheid door schade en schande heen opgedaan. De clou is dat de punt niet zonder het middenstuk kan en ook niet zonder de veren. Ieder voor zich bereikt niks, maar alleen samen kunnen ze er wat van maken. Kort gezegd: we hebben elkaar gewoon nodig!

Dr. Gerrit Vreugdenhil

Deze gedachte werk hij vervolgens ook uitgebreid uit met het beeld van een voetbalelftal. Hierin komt de drieslag ook weer terug: spits en voorhoede zijn de vernieuwers (0-25 jaar), het middenveld bestaat uit de stabiliteitsbrengers (25-50 jaar) en de achterhoede zijn de cultuurbewakers (de 50 plussers).

Met allerlei concrete voorbeelden illustreert Arie Jan zijn punt: ‘alleen samen’ komen we verder in het leven. Wat de een nodig heeft, kan de ander hem of haar geven: praktische hulp, een luisterend oor, een wijs advies, aandacht en meeleven, etc.

Of je nu wel of niet gelovig bent, dit boek kan ons helpen om de buurt tot een plek te maken waar mensen elkaar zien, kennen en helpen. Uit eigen ervaring weet ik dat het zo werkt. In de buurt waar ik woon, hebben we een buurtApp waarin de noden met elkaar gedeeld worden. We ontmoeten elkaar met regelmaat om voor elkaar en voor de buurt te bidden. We leven met elkaar mee in tijden van rouw en verdriet. Als iemand jarig is denken we aan elkaar. We stellen onze huizen voor elkaar open, drinken thee of koffie met elkaar. Niet dat we de deuren bij elkaar plat lopen, maar we weten elkaar te vinden. Ik denk dat Arie Jan dit ongeveer voor ogen heeft. En eerlijk gezegd: het werkt en is mogelijk.

Veel van de ideeën in het boek kunnen we als kerk ter harte nemen. Zeker nu door corona veel activiteiten beperkt zijn en we elkaar makkelijk uit het oog kunnen verliezen, is de onderlinge verbondenheid in de kleine groep (community) heel belangrijk.

Deze korte woorden doen het boek geen recht. Lees het zelf!

Dr. Gerrit Vreugdenhil

Predikant Sint Janskerk te Gouda

Foto midden: www.cip.nl

We hebben een huiskamerdilemma…

Sinds het begin van de zomervakantie komen we als Huiskamer van de Wijk samen in de Natuurspeeltuin, midden in de wijk. Lekker buiten, dat voelt ‘veiliger’ en tevens heb je gezellige kinderstemmetjes die al spetterend om ons heen klinken.

Nu de ‘r’ weer in de maand is, het af begint te koelen en we weer naar binnen moeten, staan we voor een dilemma. Niet persé waar we naartoe gaan, want we kunnen weer naar het Nelson Mandela Centrum. Dat is het wijkcentrum. Maar een gezellige, huiselijke huiskamer is het niet. En het imago van zo’n centrum doet ook nog steeds iets te ‘zorgelijk’ aan. Alsof je iets mankeren moet om het wijkcentrum binnen te stappen.

Daarom vroegen we ons af of we niet beter in iemands huiskamer samen kunnen komen. Gezellig en knusser.

Dilemma: komen we samen in het wijkcentrum, bij iemand thuis of beide. De drempel van iemands huis is laag genoeg voor bekenden, de drempel van het wijkcentrum hopelijk ook voor onbekenden. Een huiskamer is te klein voor een groep. Waarschijnlijk wordt het beide. Of heb jij nog een goed idee in deze tijden van ‘afstand-houden’?

Weet je wat het is. We willen verbondenheid stimuleren, geen activiteit. En wat heb je daarvoor nodig? Nu we, Gerda, Karen en ik, over nadenken komen we tot de conclusie dat de Huiskamer van de Wijk iets heel anders is dan onze persoonlijke huiskamers. In de Huiskamer van de Wijk kun je spontaan en ongedwongen mensen uit je wijk en buurt ontmoeten. De drempel ligt heel laag. We ontmoeten er nog steeds nieuwe mensen.

Onze persoonlijke huiskamers is stap twee. We nodigen wel eens mensen uit die we hebben ontmoet in de Huiskamer van de Wijk. Zo heeft Karen wel eens samen gekookt en hebben mijn vrouw en ik mensen uitgenodigd met Kerst. De band wordt persoonlijker, de vriendschap hechter. Mooi. Dan draait het niet meer om een activiteit, maar om verbondenheid. Waar ontmoet jij de mensen uit de buurt?

Kies voor het hele plaatje!

Dit is een samenvatting van de eerste sleutel tot verbondenheid uit ‘Alleen Samen’

 

Tijdens een workshop over verbondenheid stelde ik de vraag waar het leven om draait. De antwoorden waren: geborgenheid, plezier, een gevoel van samen, intimiteit, diepgang, impact, creëren, zorgen, vriendschap, leiderschap, respect, acceptatie. Allemaal schitterende woorden. En dit komt allemaal tot ons samen met de personen om ons heen. Nu ontdekte ik dat verschillende groepsgroottes ons ook verschillende inhoud geven. Saamhorigheid krijg je bijvoorbeeld niet met zijn tweeën, intimiteit is lastiger met zijn honderden. Daarom is het goed te investeren in al de natuurlijke groepsgroottes waar jij in betrokken bent of kunt zijn.

Sociale ruimten

Ik werd via de boeken van Mike Breen getriggerd door een theorie van socioloog Hall over de afstand tussen mensen. Hij onderscheidde vier verschillende afstanden: de intieme (de afstand van een kus), de persoonlijk (de afstand van een handdruk), de sociale (een afstand van een meter tot drieënhalve meter) en de publieke (meer dan drieënhalve meter).

Deze theorie legde ik naast het systeem van verbondenheid (huwelijk, gezin, community) en zag dat huwelijk een intieme setting kent, het gezin de persoonlijke en community de sociale. Alle drie belangrijk en alle drie ‘geven’ ze iets anders. Velen van ons missen echter bepaalde groepsgroottes/relaties in ons leven, waardoor we een gemis ervaren. Denk aan het gemis van een partner, kinderen, ouders, vrienden, buren, broers en zussen, geloofsgenoten.

In mijn boek ‘Alleen Samen’ schrijf ik over het grootste gemis, de community. Dit is een groep van 15 – 40 personen die het leven met elkaar deelt. Zo’n groep geeft bijvoorbeeld zorg, plezier, schouders, impact, zin en saamhorigheid. Allerlei aspecten waar zo’n behoefte aan is.

Ik zal kort ingaan op de verschillende groepsgroottes.

De individuele (1): Deze heb ik toegevoegd omdat deze ook belangrijk is. Tijd voor jezelf, rust en tijd om te reflecteren, bidden of mediteren. De één heeft een halve dag nodig, de ander een half uurtje.

De intieme (2 á 3): Zo’n twee of drie mensen in ons leven komen zo dichtbij. Meestal een partner, ouder, kind, vriend, broer of zus. Je kunt alles met elkaar delen, voelt je thuis bij elkaar en geeft elkaar vertrouwen.

De persoonlijke (3-12): Het gezin vind ik een schitterend voorbeeld, omdat het op een natuurlijke manier de grootte en functie heeft waarin we sterk leren. Ook coachingsgroepen en teams kennen vaak de grootte van een gezin. Boeiend gegeven is dat kinderen met name leren door te zien en te imiteren, minder door informatie die verstrekt wordt. Deze groepsgrootte leent zich goed voor samenwerking en je wordt echt gezien.

De community (15-40): Deze groep is groot genoeg om te zorgen en klein genoeg om te borgen. Je voelt je geen nummertje en je hebt genoeg schouders om zorg te verdelen. De natuurlijk community is een familie van gezinnen en grootouders. Alle generaties kunnen erbij, waardoor deze grootte ook het meest inclusief is. De grootste groep eenzame mensen zijn ouderen en alleenstaanden. Dat is op zich logisch, omdat zij bij een gebrek aan community als eerste buiten de boot vallen.

De publieke (75+): De grote groep die regelmatig samenkomt is belangrijk voor het groepsgevoel en er kan prima informatieoverdracht plaatsvinden. Met een grotere groep sta je sterk.

Aan de slag met je sociale ruimten

Maak maar eens een tekeningetje zoals hiernaast en schrijf op welke personen zich in welke ruimte begeven.

Als dat gelukt is, kun je zien waar volle en lege plekken zitten. Ben je tevreden over de invulling van je cirkels?

In welke cirkel wil je graag investeren? Stel dat je een kleine vriendengroep hebt en met hen onderdeel wil worden van een groter geheel. Wellicht zijn er nog andere groepen waarmee je samen een community kunt vormen in bijvoorbeeld je wijk of buurt.

 

Dit is een samenvatting van sleutel één uit ‘Alleen Samen’. Wil je het geheel lezen? Schrijf je in en/of bestel.

 

Het leven praat terug (deel IV)

Het was Arie Jan die kwam met het idee om deze serie te schrijven. Groeien in coronatijd. Ik (Arnout) vond dit een leuk voorstel. Hij vroeg mij om één of twee onderwerpen te noemen, waarover ik wilde schrijven. Ik had niet direct een antwoord. Vaak komen de beste ideeën op momenten dat je niet bewust nadenkt. Dan kunnen je gedachten vrij hun gang gaan. Zo was het ook in dit geval. Ik liep de trap af naar beneden op weg naar het toilet en ineens schoot deze regel in mijn gedachten: “het leven praat terug.” Dat doet het, zeker nu in deze aparte tijd. Ik vroeg me af wat het leven dan eigenlijk tegen me zeggen wil en wat luisteren kan betekenen. Daarover gaat dit stukje!

Durven luisteren!

Het is een tijd van veel onzekerheden. De tijd veranderde begin maart voor ons allemaal. Voor de één ingrijpend voor de ander minder. Op dit moment lijkt het of we op de weg terug zijn. De maatregelen worden voorzichtig versoepeld. Het is weer wat drukker op straat, in de buurt en in de stad. Maar er zijn nog steeds zorgen. Misschien staat je baan op de tocht, heb je te maken met ziekte of eenzaamheid. Dat is moeilijk.

Het leven beweegt. Het kan veel met ons doen. We beleven goede en mooie momenten. Er komen ook ingewikkelde tijden op onze weg. Fases die moeilijk zijn. Dat stelt ons voor uitdagingen.

Ons levensscript vertelt ons een heleboel. Of we dat nu willen of niet. Als we in een dal zitten hebben we vaak weinig ‘zicht’. Juist dan is het een uitdaging om te luisteren. En juist dan hebben we de moed nodig om dat te doen.

Alleen als mensen luisteren, worden mensen gehoord.”

Stilstaan en luisteren

In de afgelopen jaren gaf ik samen met Arie Jan twee keer de workshop GROEI. Een workshop die mensen een plek geeft om te investeren in henzelf. De workshop is een vorm van stilstaan. Stilstaan en kijken op welke weg je aan het rijden bent. Kijken of je het pad bewandelt dat je graag wilt. Ik vind dat zelf ook nog steeds een uitdaging: stilstaan en luisteren. Ik heb dat moeten leren, maar weet nu dat er zoveel valt te ontdekken als ik stil sta en luister.

Luisteren is een thema waar we tijdens GROEI mee aan de slag gingen. Eén van de deelnemers zei in het afgelopen jaar dat je rustig en leeg moet zijn om goed te luisteren. Dat klinkt vreemd. Leeg zijn om te luisteren? Ik denk dat ze gelijk heeft. Luisteren vraagt onze aandacht. Om te horen wat iemand echt bezighoudt moeten onze overige bezigheden en gedachten even aan de kant.

Ik vind het uitgangspunt van Stephen Covey prachtig. Hij heeft zeven eigenschappen geformuleerd die mensen effectief maken. De vijfde gaat over luisteren: ‘eerst begrijpen, dan begrepen worden’. Luisteren is liefhebben, denk ik. Alleen als mensen luisteren, worden mensen gehoord. Hebben we dat niet (extra) nodig in coronatijd? Gehoord worden. Luisteren is schitterend en uitdagend tegelijk.

Het begint met luisteren

In dit leven luister je al voordat je je ervan bewust bent. In de baarmoeder luistert een ongeboren kind al naar de stemmen van zijn ouders. In de maanden na de geboorte zal hij de woorden horen die ze tegen hem spreken, fluisteren en zingen. En op een dag zal hij beginnen met het nazeggen van deze woorden.

We luisteren in deze tijd allemaal naar Mark Rutte en het kabinet. De persconferenties worden door miljoenen Nederlanders op hetzelfde tijdstip bekeken. Er wordt geluisterd. Mark Rutte luistert naar het OMT, zodat hij keuzes kan maken. Zonder te luisteren kan hij ons niet adviseren en kan hij het land niet besturen.

Waar luister jij nu naar? Als mensen kunnen we…

  • Luisteren naar onszelf
  • Luisteren naar anderen
  • Luisteren naar God
  • Luisteren naar ons lichaam
  • Luisteren naar het leven
  • Luisteren naar de natuur

Luisteren naar de natuur of schepping is iets wat ontzettend tot mij spreekt in deze periode. Ik vind het fascinerend dat juist aan het begin van de maatregelen de lente aanbrak. Dat spreekt tot mij. De seizoenen volgen elkaar op. De schepping volgt haar patroon los van de situatie in de wereld. De gemoedstoestand van mensen verandert. Er is onrust, verdriet en rouw. Maar de seizoenen zijn onveranderbaar. Straks volgt de zomer de lente weer op. Althans dat verwacht ik wel.

Vragen bewegen ons

Luisteren begint met vragen stellen. De juiste vragen stellen. Het zijn namelijk vragen die ons bewegen. Ze bevragen ons hart. En als je ze deelt, worden anderen onderdeel van jouw vragen en jij van die van hen. Dat is volgens mij een wetmatigheid in het leven.

Het leven praat terug. Het zijn niet de antwoorden die we zoeken, maar de vragen die we hebben. Luister je mee? Een hulpmiddel

Welke vraag houd jou op dit moment het meest bezig? Naar wie luister jij in deze tijd? Welke vraag stel jij als je ’s morgens opstaat?


Dit is deel 4 in de serie ‘groei in coronatijd’, geschreven door Arnout en Arie Jan. Vorige week ‘keken we in ons buurtje’. Vind je het leuk om jouw vragen met ons te delen? Neem gerust contact op als je daar behoefte aan hebt. Echt doen hè. Een luisterend oor geven we je graag!

Arie Jan – 06 24 89 39 58
Arnout    – 06 48 82 98 17

In mijn buurtje? (Deel III)

De muren van mijn buurt blijken mooier dan ik dacht…

Het grootste deel van ons Nederlanders is opeens heel veel thuis. Thuis, waar je huis staat. Meestal omgeven door allerlei andere huizen, met wellicht wat tuintjes, schuttingen, galerijen, balkons en misschien wel een veldje. En in die andere huizen wonen… jawel, buren.

Een buurt is een wereld op zich. Het is vaak divers qua leeftijden en samenstelling. Gezinnen, alleenstaanden, jong en oud. Hier in mijn buurt hebben de kinderen elkaar wat meer gevonden, nu de scholen dicht zijn. Een neveneffect. Hierdoor heb ik ook andere ouders meer gesproken. Nog zo’n neveneffect.

De diversiteit in mijn buurt is heel groot. Het zijn zo’n zestig huizen, twee poorten, vijf straten. Het herbergt zeker zo’n acht nationaliteiten, alle religieuze stromingen, alle politieke partijen worden er gestemd, alle leeftijden zijn aanwezig en heel diverse werkzaamheden worden er verricht.

En dat allemaal in één buurt!

Muren

Ik hoor nog wel eens dat de muren op mensen af komen. Ze zitten veel binnen. Dat begrijp ik. Tegelijkertijd zijn er zoveel mensen dichtbij hen: buren. Je kunt elkaar spreken op het balkon of in de tuin, je kunt voor elkaar zorgen, elkaar helpen. Je kunt met elkaar lachen en huilen. Er zijn wel degelijk mogelijkheden. De muren van je buurt zouden nog wel eens mooier kunnen blijken dan je dacht.

We zijn door deze crisis van ‘ongelooflijk veel mogelijkheden’ naar een stuk minder gegaan. We zijn veel meer aan huis gebonden. En dat is volgens mij helemaal niet zo erg. Want daar is veel meer te doen dan je denkt. Stel je voor dat we allemaal in vriendschappen in de buurt zouden investeren, dan zou eenzaamheid niet zo’n kans krijgen om zich heen te grijpen.

Lief en Leed

Van de week had ik contact met Peterpaul van Gouda Bruist. De samenwerking was snel bezegeld. Zij zijn vanuit Gouda Bruist al gestart met het project Lief en Leed. Je kunt je opgeven om gangmaker te worden in je straat of buurtje. De lat ligt lekker laag en je krijgt er nog budget voor ook. Schrijf jij je ook in? Dan kun je meteen eens je gedachten laten gaan over de kansen en valkuilen die er zijn in jouw buurtje of straat…

Verder kletsen/mailen over jouw buurt en/of wat jij in vredesnaam kunt betekenen voor je buurt, schroom niet…

Arnout // arnout.van.nieuwkoop@gmail.com // 06 48 82 98 17

Arie Jan // ariejan@eenheerlijkthuis.nl // 06 24 89 39 58


Dit is deel III in de serie ‘groei in coronatijd’, geschreven door Arnout en Arie Jan. Vorige week hebben we gedroomd. Ben jij al wakker?